اوصاف الاشراف (کتاب)
| نویسنده | خواجه نصیرالدین طوسی |
| موضوع | آداب طریقت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
|
| |
اوصاف الاشراف رساله ای است که توسط محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، معروف به خواجه نصیرالدین طوسی از علمای بزرگ قرن هفتم هجری راجع به چگونگی سیر و سلوک و طلب کمال در شش باب به زبان فارسی نوشته شده است.
این کتاب را خواجه پس از اخلاق ناصری تالیف کرده است و در آن اخلاق اهل سیر و سلوک و قواعد ایشان را به خواهش شمس الدین محمد جوینی وزیر ساخته است. نام این کتاب و مختصری از کتاب جهت معرفی آن در جلد دوم کتاب الذریعه آورده شده است. این رساله را شیخ رکن الدین تعریب کرده است.
مؤلف
ابوجعفر، محمد بن محمد بن حسن طوسى(طوس 597-653ش، بغداد)، معروف به محقق طوسى و خواجه نصيرالدين طوسى، شاعر، فیلسوف، منجم، متکلم، فقیه و ریاضی دان ایرانی قرن ششم و هفتم قمری. پدرش محمد بن حسن از فقهاى اماميه و محدثان طوس بود. از جمله فعالیتهای قابل توجه ایشان، ساخت رصدخانه با مشورت علمای ریاضی و ماهران نجوم در طرف شمال غربى شهر مراغه در بالاى تپه بلندى كه به زبان آذربايجانى، «رصد داغى» (كوه رصد) مشهور است، که در سال 660ق به پایان رسید. از اساتید ایشان، پدرش فخرالدين محمد بن حسن، نورالدين على بن ابى‌منصور محمد الشيعى، شيخ ابوالسعادات اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد اصفهانى و برخی از آثار ارزشمند ایشان، تجريد الاعتقاد؛ قواعد العقائد؛ فصول نصيريه؛ تلخیص المحصل؛ رسالة الإمامة يا وجيزه نصيريه می باشد. ایشان در سال 672 ق. در بغداد رحلت نمود و بنا به وصيت خودش در شهر كاظمين مدفون گرديد.
ساختاربندی کتاب
این کتاب شامل 6 باب و چندین فصل به شرح زیر است:
- باب اول: در مبدا حرکت؛ شامل 6 فصل:
- در ایمان
- در ثبات
- در نیت
- در صدق
- در انابت
- در اخلاص
- باب دوم: در ازالت عوایق، در 6 فصل:
- در توبه
- در زهد
- در فقر
- در ریاضت
- در محاسبت و مراقبت
- در تقوی
- باب سوم: در سیر و سلوک و احوال سالک، در 6 فصل:
- در خلوت
- در تفکر
- در خوف و حزن
- در رجاء
- در صبر
- در شکر
- باب چهارم: در ذکر احوال مقارن سلوک، در 6 فصل:
- در ارادت
- در شوق
- در محبت
- در معرفت
- در یقین
- (در سکون)
- باب پنجم: در حالاتی که اهل وصول را سانح شود، در 6 فصل:
- در توکل
- در رضا
- در تسلیم
- در توحید
- در اتحاد
- در وحدت
- باب ششم: در فنا